[ad_1]
ممکن است به دلیل آلودگی نوری شهرها نتوانید آسمان شب را رصد کنید. اما باید به یاد داشته باشیم که هنوز هم پدیده هایی وجود دارند که می توان از آنها لذت برد و برای چند دقیقه حواس خود را از استرس های روزمره منحرف کرد.
برای تماشای بسیاری از این رویدادها به ابزارهای گران قیمت نیاز ندارید و کافی است حداقل 15 دقیقه قبل از رصد به حیاط خلوت یا هر فضای باز دیگری بروید تا چشمانتان به شرایط تاریک عادت کند. حتی اگر با صورت های فلکی و جهت گیری در آسمان شب آشنایی ندارید، نگران نباشید. زیرا اپلیکیشن های نقشه آسمان برای گوشی های هوشمند که از سنسور در این گجت ها استفاده می کنند، پس از وارد کردن نام هدف، شما را به سمت آن هدایت می کنند. بسیاری از این برنامه ها مجهز به دید در شب هستند تا چشمان شما را با تاریکی سازگار کنند و تمام نور صفحه نمایش را قرمز کنند.
آسمان شب در مارس 1400
همزمان با افزایش سریع طول روزها و نزدیک شدن به عید نوروز در آسمان اسفند در بهار سال آینده گوشه هایی از منظره شگفت انگیز سیارات منظومه شمسی را باز می کند. در ادامه به مهمترین رویدادهای رصدی این ماه خواهیم پرداخت.
دوشنبه 23 مارس: بالاترین ارتفاع زهره در افق صبح
در سحرگاه 23 مارس، سیاره زهره به بالاترین ارتفاع خود در افق صبح می رسد و در طلوع خورشید حدود 25 درجه از افق فاصله دارد. این بهترین زمان برای رصد سیاره در افق صبح است. شما می توانید زهره را در این روز از حدود ساعت 4:30 صبح تا 30 دقیقه قبل از طلوع خورشید در افق شرقی ببینید. پیدا کردن زهره کار سختی نیست. بعد از ماه، درخشان ترین چیزی که در آسمان می بینید سیاره زهره است.
چهارشنبه 2 مارس: مقایسه عطارد و زحل
در صبح روز دوم مارس، سیارات عطارد و زحل به فاصله کمتر از یک درجه از یکدیگر می رسند و در یک میدان دید تلسکوپی با هم دیده می شوند. اما نزدیکی آنها به خورشید مشاهده آنها را بسیار دشوار می کند. 30 دقیقه قبل از طلوع خورشید، ارتفاع آنها از افق تنها 4 درجه است که مشاهده این مقایسه را با افق کاملاً باز رصدخانه تقریباً غیرممکن می کند. حتی در رصدخانه مناسب، درخشندگی گرگ ها مانعی جدی برای رصد آنهاست. اگر می خواهید توانایی مشاهده خود را زیر سوال ببرید، می توانید از این فرصت استفاده کنید.
چهارشنبه 2 مارس: ماه نو
ماه نو در ساعت 21:06 روز چهارشنبه 2 مارس می آید، اما در هیچ کجای این سیاره دیده نمی شود.
در غروب روز پنجشنبه 12 اسفند، رصد هلال ماه از ایران همچنان دشوار است و در شرایط ایده آل رصد و حضور افقی بدون موانع زمینی، تا 40 دقیقه پس از آن می توان هلال ماه باریکی را مشاهده کرد. غروب آفتاب
روز جمعه 13 اسفند ماه هلال ماه نو به راحتی با چشم غیر مسلح در سراسر ایران قابل مشاهده است.
چهارشنبه 25 اسفند: مقایسه سیارات زهره و مریخ
در صبح روز 16 مارس، همسایگان زمین در منظومه شمسی ملاقات خواهند کرد. مریخ در این روز در آسمان حدود 4 درجه از سیاره درخشان زهره قرار دارد و در سمت راست و درست زیر آن قابل مشاهده است.
برای مشاهده این مقایسه می توانید از دو ساعت تا 45 دقیقه قبل از طلوع آفتاب به افق جنوب شرقی نگاه کنید.
جمعه 18 مارس: ماه کامل
یکشنبه 20 مارس: اعتدال بهاری
اعتدال بهاری آغاز بهار در نیمکره شمالی است. اعتدال بهاری در آسمان محل تلاقی مسیر خورشید و خط استوای آسمان است که شروع سیستم مختصات استوایی نیز می باشد.
این نقطه در حدود 3000 سال پیش و در زمان تمدن بابلی جدید در صورت اختراع 12 برج در صورت فلکی خرس یا بره بوده و به همین دلیل امروزه هنوز به آن “نقطه اول بارداری” می گویند. اما اکنون به دلیل حرکت زمین به جلو، خورشید در زمان اعتدال بهاری در صورت فلکی حوت یا حوت قرار دارد.
در این روز از سال طول روز و شب در سیاره زمین 12 ساعت است. همچنین خورشید در این روز دقیقاً از مشرق طلوع می کند و دقیقاً از غرب به افق طلوع می کند.
صورت فلکی پیشنهادی ماه: دو شکل
نقشه اتحادیه بین المللی نجوم و مجله آسمان و تلسکوپ از صورت فلکی دو بعدی (ترجمه فارسی زومیت)
برای مشاهده نقشه اصلی با فرمت PDF روی تصویر کلیک کنید.
به ناوبری
صورت فلکی دوقطبی یک صورت فلکی زمستانی است و بهترین زمان برای رصد آن از ژانویه تا پایان آوریل است. اما به جز دوره خرداد تا اواسط مرداد، در ساعات مختلف شب قابل مشاهده است.
این صورت فلکی را می توان از هر دو نیمکره به جز عرض های جغرافیایی زیر 70- درجه دید. دو ستاره درخشان این صورت فلکی، کاستور و پولکس، به راحتی پیدا می شوند.
بهترین راه برای یافتن آنها این است که یک خط فرضی از ستاره شکارچی (صورت فلکی حوت) به ستاره منظومه (ستاره میانی کمربند شکارچی) و ادامه آن بکشید. همچنین می توانید از صورت فلکی دب اکبر (دب اکبر) کمک بگیرید و خط فرضی ستاره باشکوه را به ستاره عطارد وصل کنید و آن را تا رسیدن به کاستور و پولکس ادامه دهید.
اسطوره شناسی
جوزا یکی از قدیمی ترین صورت های فلکی در آسمان است. این دو جسم دوازده صورت فلکی زودیاک هستند که خورشید از آنها می گذرد. به همین دلیل، از دیرباز مورد توجه ستاره شناسان بوده است.
اولین شواهد استفاده از این تصویر برای مجموعه ای از ستارگان آسمانی به عصر برنز میانه و لوح های آجری بابلی با قدمت بیش از 3100 سال برمی گردد. در تمدن سومری و تمدن های تأثیرگذار آن، دو ستاره درخشان صورت فلکی مدرن دوپوایر، صورت فلکی دوقلوهای بزرگ را تشکیل دادند (به خط میخی سومری بخوانید: چپ به راست به معنای ستاره است.[های]-دوقلوها-دوقلوها-چنگالدار-بزرگ-بزرگ).
ستاره سمت چپ “لوگال هوا” و ستاره سمت راست “مش لام-تا-ا-ه-ا” نام داشت. این دو خدایان پستی بودند که از دروازه‌های دروازه‌ها و به‌ویژه دروازه‌های عالم اموات محافظت می‌کردند و مردگان را پس از رسیدن تکه‌تکه می‌کردند. البته این به معنای منفی بودن آنها نبود. شواهدی از دوره نئوآسوریان یافت شده است که مردم برای محافظت از خانه های خود در برابر شیاطین و دزدان، پلاک های کوچکی را با دو خدا در ورودی خانه های خود پنهان می کردند.
(سمت چپ) Logaleira و Mashlam Taaa روی طرحی از بین النهرین باستان و (راست) نام آنها در کتیبه های میخی آشوری. ترجمه حروف تحت اللفظی است و به معنای استفاده از آنها نیست. Logaleira (معمولاً Logalgera نوشته می شود) به معنای “پادشاه مقتدر” و Mashlama به معنای “کسی که از Mashla (نام معبد باستانی یا درخت بادام) برخاسته است”.
این صورت فلکی صدها سال بعد وارد فرهنگ یونان باستان شد و به شخصیت های دوقلوی افسانه ای کاستور و پولکس نسبت داده شد. کاستور و پولکس دوقلوهای دوقلو بودند که مادرشان لدا، ملکه اسپارتا بود. اما کاستور پسر تیندارئوس، پادشاه اسپارت بود، در حالی که پدر پولکس، زئوس، فرمانروای خدایان بود. به همین دلیل کاستور میرا ولی پولکس جاودانه شد. آنها به ترتیب در اسب سواری و بوکس شناخته شده بودند و در جنگ ها و شام های حماسی بسیاری شرکت داشتند.
مجسمه‌های کاستور و پولکس در ورودی میدان کامپیدولیو، رم، ایتالیا
سرانجام کاستور در نبرد جان باخت. زئوس دو گزینه را در اختیار پولکس قرار داد. یا تمام وقت خود را در کوه المپ (مسکن خدایان) بگذرانید یا نیمی از جاودانگی خود را به برادرتان بسپارید. او راه دوم را انتخاب کرد و از آن پس هر دو شش ماه را در المپوس و نیمی دیگر را در هادس (جهان اموات و مرگ) گذراندند. آنها بعداً به دو ستاره درخشان در صورت فلکی جوزا تبدیل شدند.
ستاره ها
صورت فلکی دوقطبی دارای 85 ستاره است که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است. در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.
کرچک
آلفا دوپیسر یا کاستور دومین ستاره درخشان صورت فلکی دوتایی پس از پولکس و بیست و چهارمین ستاره درخشان در آسمان شب است. قدر ظاهری آن در آسمان 1.6+ است و به رنگ آبی قابل مشاهده است. اما کاستور در واقع یک سیستم 6 ستاره ای است که از 3 گروه دوتایی تشکیل شده است. این سامانه حدود 51 سال نوری از زمین فاصله دارد.
پولکس
بتا دوپیسر یا پولکس با قدر 1.14+، درخشان ترین ستاره صورت فلکی دوپیسر و هفدهمین ستاره درخشان در آسمان است. برخلاف کاستور، پولکس تنها ستاره ای است که سوخت هیدروژنی را از دست می دهد و به یک غول نارنجی تبدیل می شود. این ستاره 34 سال نوری از زمین فاصله دارد و نزدیکترین ستاره غول پیکر به منظومه شمسی است. جرم آن ۲ برابر جرم خورشید و شعاع آن ۹ برابر شعاع خورشید است. در سال 2006 وجود سیاره ای با جرم حداقل 2.3 برابر مشتری و دوره چرخش به دور پولکس 590 روز تایید شد.
مرکز
دلتا دوپیتزر یا وسات، ستاره ای زرد و سفید در فاصله 60 سال نوری از زمین است که با قدر 5.5+ در آسمان می درخشد. این ستاره تنها 0.2 درجه از دایره البروج فاصله دارد و در مقابل آن خورشید، ماه و گاهی سیارات قرار دارند. در سال 1930، کلاید تامبا سیاره کوتوله پلوتو را در فاصله 0.5 درجه از ستاره مرکزی کشف کرد. از این ستاره برای محاسبه شکل و اندازه سیارک هایی استفاده می شود که از موقعیت خود در مدار منظومه شمسی از مقابل آن عبور می کنند.
ستاره مرکزی در 1.1 میلیون سال آینده به 6.7 سال نوری از خورشید خواهد رسید.
اشیاء بدون ستاره
خوشه ستاره ای M35 کشف شده است
مسیه 35 یا M35، یک خوشه ستاره ای باز در صورت فلکی دو قطبی است که 2800 سال نوری از زمین فاصله دارد. خوشه هایی به اندازه یک ماه کامل در آسمان. قدر کل آن 5.3+ است و با چشم غیرمسلح در آسمان تاریک قابل مشاهده است.
ستاره های آبی سمت چپ مرکز تصویر متعلق به خوشه M35 هستند.
سحابی اسکیمو (NGC 2392)
سحابی اسکیمو یک سحابی سیاره ای دوقطبی است. نام آن به دلیل ظاهر آن است که شبیه سر اسکیمو با کلاه خز است. این سحابی از لایه هایی از پوسته بیرونی ستارگان خورشیدی تشکیل شده است که در پایان عمر ستاره توسط بادهای شدید به فضا پرتاب می شوند. این سحابی برای اولین بار توسط ویلیام هرشل، ستاره شناس مشهور انگلیسی و محقق سیاره اورانوس، در سال 1787 کشف شد. سحابی اسکیمو در فاصله 6500 سال نوری از زمین و 2.5 درجه شرقی از ستاره مرکزی قرار دارد.
بارش شهابی جوزا
بارش شهابی جمینی یکی از دو بارش شهابی رایج در هر سال است. مرکز این بارش در آسمان یک صورت فلکی دو بعدی است که سالانه در شب 23 یا 24 آذر به اوج فعالیت خود می رسد. اگر از فاصله دور از آلودگی نوری نگاه کنید، حدود 120 شهاب در ساعت می بینید.
شهاب های این بارش در نتیجه برخورد ذرات به جا مانده از سیارک «3200 فایتون» با جو زمین به وجود می آیند. این سیارک هر 1.4 سال یکبار به دور خورشید می چرخد و به همین دلیل، ذرات تشکیل دهنده بارش های شهابی به سرعت جایگزین می شوند و سرعت ساعتی شهاب ها (ZHR) تقریبا ثابت می ماند. ذرات به جا مانده از سیارک فایتون بزرگتر از ذرات ناشی از بارش های شهابی دیگر هستند و همچنین کندتر از سایر باران ها وارد جو زمین می شوند. این دو عامل باعث می شود شهاب های جمینی درخشان تر و کندتر شوند و تشخیص آنها آسان تر شود.
اگر به مقالاتی از راهنمای رصد آسمان شب علاقه دارید، نظرات خود را در مورد چگونگی بهبود آن با زومیت به اشتراک بگذارید.
[ad_2]
